Bu konuya benden cok daha vakif Alevi insanlari oldugunu bilmeme ragmen konu bir din / inancin sinirlarindan cokote anlamlar icerdiginden mutlak surette politik mudahele gerektirdigini dusundugumden kendimi yazmak zorunda hissediyorum.
Cok dikkatle takip ettigim ve her Kurd insani tarafindan da ozel onem verilmesi gerektigini dusundugum konulardan biri Alevi olan Kurdlerdir. Konu surekli dusmanin icimize nifak sokar gibi soktugu sorular dahilinde tartisildigindan bir turlu dogru eksende ele alamiyoruz.
Gecenlerde "Kurdistan devlet modeli" icerikli yazimda da sormustum: Kimindir bu Alevi Kurdler? Ben Kurd olduklarindan %100 eminim. Ben eminimde beyaz asimilasyona ve en nihayetinde turklesmeye cozum uretememis bugune kadarki siyaset yapimiz Alevi Kurdlerin diger Kurdlerden cok farkli ve tehlikeli bir hizla turklestiklerini gormekten aciz durumda. Buna seyirci kalmamiz mumkun degildir.
Aslinda dun ele almak istedigim ancak Serhildan konulu yaziyi cok daha fazla onemsedigimden yazmakta geciktigim konuyla ilgili bir haber bugun "Haci Bektas" Alevi toplantisinden geldi (Senlik, kutlama ve benzeri kelimeleri bilincli kullanmiyorum). Haber ANF tarafindan gecildigi icin bircok Alevi (turklesmek yolunda ilerleyen) Kurd buna inanmayacaktir ama ben bu haberin dogruluguna tam olarak inanmaktayim zira realite bu yondedir. Haberin linki:
http://www.firatnews.com/modules.php?name=News&file=article&sid=13051Ozet gececek olursak bir Kurd Alevi orgutlenmesi programdan (onceden program dahilinde olmasina ragmen) cikariliyor. Sonrasinda Alevi Kurd yorelerden (Bati Kurdistan: Sivas, Malatya, Maras, Dersim, Antep, Kayseri) gelen otobusler ilce girisinde durduruluyor ve bazi insanlar gozaltina aliniyorlar.
Ayrica ilcenin yine bir Alevi olan belediye baskani ilceye Kurd sokmayacagi mealine gelen laflar ediyor.
Tum bu yasananlar sonuctur. Sebep incelemek gerekir. Kestirme cevap elbette ki uzlasmasi mumkun olmayan Kurd - turk celiskisidir ama konu Alevi Kurdler ve Alevi Kurdlerin hizla ve Bektasilik Tarikati kanaliyla turklestirilmesi olunca detaylariyla ele almak gerekiyor. Ve mutlak surette yeni ve Kurdi bir konsept dahilinde.
Ise bizim olan, Kurd olan Aleviligi tanimlamakla da baslayabiliriz, Bektasiligin bir islam tarikati oldugu ve bir inanc sistemi olan Alevilikle benzerlikler disinda ilgisi olmadigiyla da.
Alevilik yerlesik topluma ozgu bir inanc sistemidir. Orta Asya gocebesi samanlarinin ilgisi olaayacak hasat takvimine uygun orgutlenmesiyle Orta Asya stepleriyle bir ilgisi olmadigi nettir. Ornegin Cem toreni Alevilik tarihinde simdiki gibi sov icerikli bir rituel degil sosyal ihtiyaclari karsilayan ve ayni zamanda yargi islevi goren bir biraraya gelme idi.
Alevilikte Cem, hasat toplanip ambara koyulduktan sonra, yani sonbaharda toplanan bir modeldi. Bu modelde dedeler hem yonetici islevi gorurler hem de yargic hukmunde ceza belirlerlerdi. Buna benzer bir model islev Kurd tarihinde magularda gozlemlenebilir (evrilmis bicimiyle dedelik kiyaslamasi yapabiliriz ancak). Islamin ay takvimine bagli inanc hiyerarsisi ile Aleviligin gunes takvimine bagli tarim toplumu sosyal hiyerarsisi temel ayrim noktalaridir.
Ama en yanlis kiyaslama Alevilerle Bektasi tarikati arasinda zorla kurulmaya calisilan benzerliktir. Cogu Alevi son donemlerinde iyice bozulmus ve yoldan cikmis bir tur kast sistemi olan dedeligin yerini akademik dille tanimlayan olmadigi icin Ankara merkezli uydurulan Bektasi martavallarina inanmakta.
Bektasilik bir sufi tarikatidir. Tarikat erbabina aciktir. Halka malolabilecek bir sey degildir Bektasilik. Ayrica Bektasilikte Alevilerin tarim toplumu takvimi bulunmamaktadir. Ayrica temel ayrisma noktalarindan biri Bektasiligin sehirli aydinlarin orgutlenmesi iken Aleviligin tarim koylulerinin orgutlenmesi olmasidir. Peki boyleyse neden Ankara Kurd Alevileri Bektasilige itmistir.
Gecenlerde bir Aleviyle, bir Alevi Kurdle konusuyordum. Yasi 50leri gecmis bu adam kendisine Bektasi olamayacagini soyledigim icin az kaldi (saka yapmiyorum) beni dovmeye kalkti. "Ben pic miyim", "Kendimin ne oldugunu senden mi ogrenecegim" diyordu bana. Oysa kendi Aleviligini inkar edip hic bilmedigi (ve o kultur seviyesiyle asla bilemeyecegi) Bektasiligi kendisine mezhep olarak sahiplenmekle ve Kurdlugun onemli olmadigini soylemekle tam da piclesiyordu.
Piclik soysuzluk manasindadir. Ve dusmanin Alevi Kurdlere uyguladigi politika onlari soylarindan koparmaktir. Bunun icin bir sufi tarikat olan (ve ozunde Ismaili nihilist ogeler barindiran) Bektasiligin erbabina mutlaka yanlis manalar verecek deyislerini kullanmakta.
Kurd Aleviler kendi orgutlenmeleriyle katilmak istedikleri "Haci Bektas Senliklerine" alinmadilar. Kutlama sorumlusu olan Belediye Baskani senliklerde Kurdce konusturtmayacagini soyledi. Soruyorum tum Alevi Kurdlere:
- Simdiye kadar her soruldugunda Alevilikte dilin onemli olmadigini, aslolanin inanc oldugunu soylediniz. Simdi soyleyin: Kurdlugu kesinlikle yasaklayan; Kurdcenin izin verilmeyen birsey oldugunu soyleyen bu turklerle devam edebilir misiniz kendi inanclariniz geregince?
- Madem dil onemli degildir Alevilikte; neden sadece Kurdce konusulan Alevi kutlamalari duzenlemiyorsunuz? Madem turk aleviler de sizin kadar Aleviler; bugune kadar sizin turkce ogrendiginiz gibi bundan sonra da onlar Kurdce ogrenip katilsinlar kutlamalara ve hep beraber gorelim ki Alevilikte hangi dille ibadet edildigi onemli degilmis.
Aksi takdirde bilelim ki her konuda turkler ve Kurdlerin yolu birbirinden ayridir. Kardeslik ise kardesler birbirine esit mesafede degilse kulliyen yalan dolan olan bir hikayedir.
Alevi Kurdler Kurddurler. Kurdleri tum varliklariyla ve tum haklariyla kabul etmeye yanasmayan hicbir turkle (O turk alevi bile olsa) yollari bir araya gelemez.
